Orain arte 1940tik 2019ra arte Nafarroako agintariak izandakoen irudiak zeuden Nafarroako Jauregiko erretratuen galerian. Asteartetik hiru irudi gehiago daude: Constantino Salinas Jaka, Serafin Yanguas Lagarda eta Juan Pedro Arraiza Baleztena, guztiak ere Nafarroako Diputazioko lehendakariordeak. Izan ere, 1841eko Itunduko Legea ezarri zenetik 1978ra arte gobernadore zibilari zen Diputazioko lehendakaria. Hiruen erretratuak Amaya Gurpide iruindarrak egin ditu, arkatzez eta ikatzez marraztuak.
Constantino Salinas Jaca
(Altsasu, 1886 - Buenos Aires,1966)
Zaragozako Unibertsitatean Medikuntzan lizentziatu zen, eta 1913 inguruan Cadreitan ezarri zen mediku, 1915ean bere jaioterrian kontsulta ezartzeko. Han medikuntzan aritu zen estatu kolpea eman zuten arte. 1918an PSOEn afiliatu zen eta Altsasuko Tokiko Elkartearen buru izan zen, 1931n eratu zenetik, eta, aurkari politikoen iritziz, II. Errepublikan zehar Nafarroako ezkerreko eta sozialismoko figura garrantzitsuenetako bat bihurtu zen.
1931ko apirilean, Diputazioan eratutako Batzorde Kudeatzaile Probintzialeko kide izan zen, eta lehendakariorde kargua hartu zuen, bokal zaharrena zelako. 1934ko ilbeltzera arte egon zen postuan, diputatu kargua berritu zuen, baina presidenteordetza Serafin Yanguas Lagardaren eskura pasa zen, korporazioko gehiengoa erradikala zen. 1936ko garilaren 18an, Iruñeko kuarteleko matxinada ezagutu ondoren, Gipuzkoara ihes egin zuen, Armada errepublikazaleko batailoietan mediku aritu zen. Porrot militarraren ondoren, Frantzian erbesteratu zen, eta handik Alemaniaren inbasioarekin ihesi Argentinara joan zen. Han hil zen 1966an.
Erretratuaren zergatiaz
Aurkezpenean Maria Chivite Navascues lehendakariak azpimarratu zuenez, “beharrezkotzat jotzen genuen justizia eta memoria ekintza bat da hau”. Chivitek azaldu zuenez, “ezaguna izatea eta bere espazio instituzionala izatea merezi duen etapa historikoa da. Ezin ditugu ahaztu demokrazia eta konpromiso sozial eta zibikoaren balioak defendatu zituztenak. Askori bizitza edo erbestea ekarri zien, edo ondoren errepresaliak ekarri zizkien esposizioa”.
Nafarroako Gobernuak hurrengo egunetan artistaren koadernoa argitaratuko du. Amaya Gurpidek enkargua jaso zuenetik hiru erretratuak arkatzez eta ikatzez marraztu arte jarraitutako sorkuntza prozesuaren ibilbidea jasotzen duena. Ale horretan, Salinas, Yanguas eta Arraiza kargura iritsi zireneko testuinguru politiko eta soziala azaltzeko atal historiko bat jasoko da, baita hamarkada nahasi batzuetan Foru Aldundiaren ordezkari izan ziren bakoitzaren biografia labur bat ere.
II. Errepublika aldarrikatu ondoren, Probintziako Kudeaketa Batzordea ezarri zen erregimen politiko berrira igarotzeko. Batzorde horren presidenteordea diputatu zaharrena izan zen, Constantino Salinas Jaca sozialista altsasuarra, 1931ko apirila eta 1934ko urtarrila bitartean karguan egon zena. Gorteetarako hauteskunde batzuen ondoren, Yanguas iruindarra izan zen haren oinordekoa, ideologia liberal-errepublikanokoa (Lerrouxeko Alderdi Errepublikano Erradikala), 1935. urtera arte presidenteorde izan zena.