Ezkilaz eskuz jotzea Gizateriaren Ondare Immateriala

Guaixe 2022ko abe. 12a, 11:29

Lakuntzako elizan ezkilak jotzen. ARTXIBOA

Hala erabaki zuen Unescok Rabaten egindako bileran asteazkenean. Izendapena ospatzeko larunbatean, 12:00etan, ezkilak eskuz jotzen den tokietan, edo berreskuratu duten tokietan, kanpai-jotze handiak eginen dituzte. Tartean Lakuntzan, Altsasun, Olatzagutian eta Ziordian.

Unescoren Kultura Ondare Immaterialaren Batzordearen Rabaten bilduta dago igandera arte. 17. bilera da eta zerrendan sartzeko 54 hautagaitza aztertu behar zituen. Horien artean zegoen  Campaners d 'Albaidak, Hispania Nostrak eta Museo Internacional del Toc Manual de Campanesek sustatu eta bultzatu duten estatuko hautagaitza. Hura aztertu ondoren, batzordekideek aho batez erabaki zuten Gizateriaren Ondare Immateriala izendatzea kanpaiak eskuz jotzea. 

Altsasun ezkila errepika jotzen dutenek pozik hartu dute albistea, Unescoren mundu mailako izendapenak ezkila eskuz jotzea borondatez mantendu eta mantentzen duten kanpai joleen  ondare immaterialaren alde lana isila aitortzen duelako.

Izendapenez
Aipatutako izendapenekin Unescok artisautza tradizionalerako beharrezkoak diren jakintzak eta jakintzak babestea sustatzen du, baita belaunaldiz belaunaldi transmititutako praktika kulturalak ere, esaterako, ahozko tradizioak, arte eszenikoak, praktika sozialak, erritualak eta jai gertakariak, edo naturari eta unibertsoari buruzko ezagutzak eta praktikak.

Asteazkenean hartutako erabakiarekin Unescok ″mendeetan zehar, kanpaien ukituak adierazpide eta komunikazio gisa duen balioa″ aitortu du. Gaineratu duenez, ezkilak eskuz jotzeak ″hainbat gizarte funtzio sozial bete ditu, informazio-truketik hasi eta koordinaziora, babesera eta kohesiora arte. Jotzearen bidez transmititzen diren mezu kodetuak komunitateek aitortzen dituzte eta tokiko bizitza egituratzen laguntzen dute″. 

Ezkilak jotzeko hainbat teknika daude. errepika, kanpainei bueltak ematea edo buelta eriak ematea. Horiek ″soinu ugari zehazten dituzte, kanpai joleen trebetasunekin eta kanpaien, dorreen eta kanpandorreen ezaugarri fisikoekin eta ezaugarri akustikoekin batera″. Unescok aitortu duenez, ″elementu horiek bat egiten dute errepertorio sakon eta aberatsa sortzeko, bai erlijioaren esparruan, bai herritarren esparruan, eguneko une desberdinak markatzeko, herritarrei gertakari naturalez ohartarazteko, hala nola suteez edo uholdeez, edo hileta-segizioez, eta dekretuak eta beste albiste batzuk iragartzeko″. Gaineratu dutenez, ″kanpai ukituak ere tokiko ekitaldi, ospakizun eta ikuskizunen erdigunea dira. Gaur egun ezkila jotzeko praktika belaunaldi transmisio bidez edo kanpai-joleen talde edo erakundeen bitartez transmititzen da.

Erlazionatuak

Irailaren 14ra arte

Guaixe 2022 mai 16 Altsasu