Lapurreta kopuruak % 74 egin du behera

Guaixe 2020ko api. 21a, 09:35
Foruzaina bulegoan ordenagailua aurrean lanean. Argazkia: Utzitakoa.

Foruzaingoak joan den urteko eta aurtengo martxoaren 15etik apirilaren 12ra bitartean izandako bilakaera aztertu du. Alarma egoera bitartean Irurtzungo denda batean lapurtu dute.

COVID-19ak eragindako alarma egoeraren eragina aztertzeko, Foruzaingoaren Ikerketa Kriminalaren Arloko Informazio Dibisioak konparazio-txosten bat egin du. Horren arabera, indarrezko lapurretak % 74 egin du behera. Etxebizitzetan egindako lapurretak 2019an 81 izatetik aurten 12 izatera pasa dira. “Datu horiek hiru arrazoiren ondorio dira: konfinamendu-egoera, mugigarritasun mugatua, talde ibiltariak mugitzea eragozten duena, eta herritarren laguntza, susmoa izatean gaztigatzen duena”. Martxoaren 15etik apirilaren 12ra bitartean Saltokietan lapurretak % 79 jaitsi direla jakinarazi du Foruzaingoak. Lapurrek bisitatutako dendetako bat Irurtzungoa izan da. Bestalde, enpresetan egindako lapurreten kopurua % 47ko izan da. 

Foruzaingoak jakinarazi duenez, ebasketak % 91 murriztu dira (181etik 17ra). Zergatik? “Giza pilaketarik ez egotegatik espazio publikoetan eta ekitaldietan eta talde kriminal espezializatuen mugikortasun nazionalerako ezintasunarekin ("maitasunezko" ebasketak, karteristak, etab.) eta bertako delinkuentziak etxean konfinatzearekin. Hala ere, delitu horien gorakada proportzionala gertatu da konfinamendu-aldia luzatu ahala”.

Sexu-indarkeria
Foru poliziak jakinarazi duenez, genero-indarkeriako delituen kopuruak ere behera egin du, % 41 (34tik 20ra). Salaketen% 63 bikotekideen arteko genero-indarkeriagatik izan dira, bizikidetzaren eta etxeko konfinamenduaren arteko harremanagatik. Gai horretan Nafarroan Foruzaina erreferentziazko Segurtasun Indarra da, “gure erkidegoan aurkezten diren salaketen % 40 jaso eta ikertzen baititu”. Bestetik, gutxitu egin dira sexu-askatasunaren eta sexu-ukigabetasunaren aurkako delituak: % 79ko murrizketa (14tik 3ra); sexu-abusuen kasuan, % 89ra iristen da, “batez ere pertsonen jai-pilaketak desagertu direlako”.

Bestalde, pertsonen aurkako delituek ere behera egin dute alarma egoeran: lesioak % 83 murriztu dira (89tik 15era), “batez ere eguneko eta gaueko aisialdi-guneak erabat itxi direlako eta etxean konfinatu direlako, pilaketarik ez dagoelako”. 

Ziberdelinkuentziari dagokionez, “azken egunetan iruzur bidezko iruzurren kopuruak gora egin duela pixkanaka. Apirilaren 16an, adibidez, Foruzaingoak jasotako 20 salaketetatik, 17 Internet edo nortasun usurpazio bidez egindako iruzur mota ezberdinengatik izan ziren”. Foruzaingoak jakinarazi duenez, ziber-erasoen kopuruak ere nabarmen egin du gora koronabirusaren krisiarekin batera. “Zibergaizkileek beren erasoak egoerara egokitu dituzte, faktore hauek bultzatuta: ondasun, babes-ekipo eta produktu farmazeutiko jakin batzuen eskaera handia; mugikortasuna eta pertsonen fluxua murriztea EBren barruan eta barruan; herritarren konfinamendua eta telelana handitzea, batez ere teknologien arabera; bizitzaren mugak. Horren ondorioz, delitu-jarduera batzuk eremu digitalera lekualdatzen dira; eta, azkenik, legez kontrako ondasun batzuen eskaintza murrizten da”.