Amaia Arrizabalaga Idiaquez Geroa Bairen Europako Parlamenturako hautagaiak eta Jose Mª Aierdi Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen kontseilariak Nekazaritza Politika Bateratua (NPB) izan dute hizpide. "Geroa Baik erantzun oso desberdina ematen dio PPk eta PSOEk lehen sektorean bizi duten krisiari. Hemen liskarrean ikusten ditugu, baina Europan NPBren diseinuarekin bat egiten dute, Europako egitura handiekin, estatu kideekin eta nekazaritza-industria handiaren lobbyekin batera", adierazi du.
Arrizabalagak azpimarratu du NPBk "kontraesanak eta desorekak" dakartzala, "ez bakarrik planteatzen duen arkitektura eta ereduagatik, baizik eta ez datorrelako bat Nafarroako ereduaren berezitasunarekin, baita horrek dakarren karga burokratikoagatik ere, eta, Espainiaren kasuan, gainera, zabaldu egiten duelako nekazari txikien eta zerealista handien arteko desberdintasuna".
CEUS koalizioko kideak esan duenez, "Nafarroa izan zen 2022an konferentzia sektorialean Espainiak bere gain hartu zuen 2023-2027ko NPBren proposamenaren kontra agertu zen autonomia erkidego bakarra. Proposamen horrek eredu latifundista, ustiategi handiena, lehenesten zuen Nafarroako ereduaren aurrean: familia-ustiapeneko eredu minifundista, hurbiltasunekoa, zirkuitu laburreko elikadura-kate batean integratua eta abeltzaintzarekin batera egoteak duen pisua", adierazi du.
Arrizabalagak gaineratu duenez, "Nafarroan 10.300 pertsonak jasotzen dituzte NPBren laguntzak, eta horietatik %40k 10 hektarea baino gutxiagoko laborea dute, nekazaritzan azalera apala dena". Geroa Baikoren ustez, "nekazaritza eta abeltzaintza jasangarriak bateragarriak izan behar dira lehen sektorearen errentagarritasunarekin eta lehiakortasunarekin. Gainera, nekazaritza erabilerak eta ingurumenarekiko errespetua bateragarri egin behar dira, bien interes eta onuragatik ", azpimarratu du.
Gainera, nabarmendu duenez, "lehen sektore lehiakor eta jasangarri baten aldeko apustua, egia esan, landa-mundu bizi eta aktibo bat mantentzearen eta biziberritzearen aldeko apustua da, Geroa Baik beti defendatu izan duen ezaugarrietako bat".
Azaldu duenez, "neurri globalak, urgenteak eta erradikalak behar dituen landa-larrialdia dago". Horregatik, NPB eskualdekatzea proposatu du, "Nafarroako nekazaritza eta abeltzaintza eredu propioa defendatzeko" eta "uraren estrategia integral bat egiteko, ahoko, nekazaritzako eta industriako erabilerak bateragarri egiteko".
Era berean, "malgutze eta sinplifikazio administratibo" baten aldeko apustua egin du, baita "sektorearentzat baloratu beharko ditugun babes-neurrien aldekoa ere, hala nola inportazioetan ispilu-klausulak sartzea, praktika desleialak saihesteko, hala nola hirugarren herrialdeek darabilten ingurumen-, ekonomia- eta gizarte-dumpinga".
Era berean, "tokiko I+Ga indartzea" proposatu du, "ekoizpen-ereduetan zein merkaturatze-plataformetan lehen sektorea suspertzeko eta lehiakorra izateko", eta "sektorearen modernizazioa" defendatu du, "nekazaritza-teknologia aurreratuak" babestuz.
Geroa Bairen beste proposamenetako bat da "sektorearekiko elkarrizketa egituratu eta iraunkorrari eustea eta horretan sakontzea, NPBren berrikuspenari buruzko sakoneko hausnarketa zabaltzeko 2027-2033 urteetarako", eta "kontsumitzaileen hezkuntza, sentsibilizazioa, inplikazioa eta abar sustatzea kontsumo-eredu osasungarriago, jasangarriago eta arduratsuago baterantz".
Bestalde, Aierdiren ustez, egungo NPBk "ez ditu bete ezartzen ziren helburuak, sektorearen errentagarritasuna murriztu du, eta merkatuen ezegonkortasuna eta produkzio kostuen igoera eragin ditu". "Ez ditu nekazaritza ekologikoak Agenda Berdearen helburuetan ezarritako ehunekoa lortzeko ezarritako helburuak lortzen, eta ez ditu nekazariak behar bezala saritzen", kritikatu du.
Hori dela eta, "NPB nafartzea" eta "NPB gure lurraren errealitatera egokitzeko nekazaritza erakundeekin negoziatzearen" alde egitea proposatu du. Zehazki, azpimarratu duenez, "2027tik aurrera NPBn jarri nahi dugu arreta, 2027-2038 NPB horretan, zeinak funtsezko aldaketak egin behar baititu lehentasunetan eta politiketan".
Aierdik elikadura sistema baten aldeko apustua egin du, "Europako ekoizpenak indartuz elikagaien segurtasuna bermatuko duena, belaunaldien arteko errelebo-politika erakargarria, eta elikadura-katea aztertu eta bustiko duen behatokia, elikadura-kate horren egoera eta marjinak eta bertan parte hartzen duten elementu guztien arteko banaketa aztertuz".
Zentzu horretan, "joko arauak aldatu behar ditugu", azpimarratu du, eta horretarako "funtsezkoa" dela landa garapenerako eta despopulaziorako lege berri bat. "Azken batean, ingurumena, gizartea eta esku hartzen duten eragileen errentagarritasuna kontuan hartzen dituzten politika jasangarriak", esan du.