Abiadura Handiko Trenaren (AHT) Euskal Y eta Nafarroako korridorearen lotura eta trenbide horren ibilbidea zehazteko zundaketak hizpide izan zituen Jose Antonio Santano Claverok, Garraioen eta Mugikortasun Iraunkorraren estatu-idazkariak, Radio Euskadin astelehenean. Euskal Autonomia Erkidegoa (EAE) eta Nafarroa lotzeko 2018an ikerketa informatibo bat egin zela gogorarazi zuen, "gero gelditu zena, eta une honetan, Eusko Jaurlaritzarekin eta Nafarroako Gobernuarekin akordioa lortu ondoren, oso pragmatikoak izatea erabaki dute". Santanok azaldu zuenez, "horrek esan nahi du EAE eta Nafarroa lotzeko trazaduraren zati bat ez dela polemikoa. Euskadik eta Nafarroak ondo onartzen dute, eta ezarritako lehen trazadurak hobetzen ditu, konexioaren %50, gutxi gorabehera. Altsasu eta Iruñea arteko trazaduraz ari naiz", gaineratu zuen.
Santanok azpimarratu zuenez, "bukatu dira horretarako behar diren katak eta hidrogeologia analisiak. "Aurrera egiteko bidea libre dugu, informazio-azterlan hori egiten ari gara, eta, beraz, trazatu horren %50 adostasunez konponduta eta konponduta daukagu", berretsi zuen.
Aldi baterako lur desjabetzeak
Hego Euskal Herria AHT bidez lotzeko gelditzen dena "Aralar da, alderik zailena". "Katak hasi behar dugu. Ez dut ezkutatuko arazo asko ditugula lur publikoetan edo pribatuetan sartzeko. Ziur aski, administrazioak dituen formula juridiko batzuk erabili beharko ditugu, hau da, aldi baterako lur-desjabetzeak, bestela asko zailtzen ari zaigulako, kasu batzuetan galarazi egiten zaigulako lurraldean sartzea dastatzeak egiteko, baina egingo ditugu ", adierazi zuen.
Santanok aitortu duenez, "zundaketa konplexuak dira, eta nolabaiteko sakoneran egin behar dira, 200 metrotik gora". Garraioen eta Mugikortasun Iraunkorraren Estatu idazkariak adierazi zuenez, arazoak izaten ari dira, jabetza pribatu batera joaten direnean ez dietelako sartzen uzten, eta horrek "zailagoa egiten du prospekzioak egiteko baimenak eta baimenak behar izatea, eta jabetza publikoetara joaten denean ere ez".
Azaldu duenez, Iruñea eta Altsasu lotuneen kasuan, jabari publikoko lurzorua erabiltzea erabaki dutela, egungo trenbide eremutik eta errepideetako inguru publikoetatik gertu. "Hor, batez ere espazio publikoa erabiltzeagatik salbatu ahal izan ditugu arazo horiek, baina ezin izan ditugu saihestu egiten ari ziren lanari kalte egin dioten sabotaje batzuk. Pena da eta bere garaian salatu dugu, inoiz ez dela hori proiektu bat eraikitzeko eta eztabaidatu ahal izateko bidea", adierazi zuen.
Aralarren kasuan, aldiz, "konplexuagoa da", ez dutelako jabari publikoko espaziorik, ezta azpiegiturak ere, horien inguruan dastaketak egin ahal izateko. "Administrazioak dituen tresna juridikoetara jo beharko dugu", errepikatu zuen, eta gaineratu zuen ez dela "erraza edo laburra" izango behar duen denbora.
Nolanahi ere, Iruñea EAErekin ahalik eta azkarren lotzeko "ahalik eta abiadurarik handiena inprimatu" nahi du, "ez baita EAE eta Iruñea soilik lotzea, Kantauri itsasoa eta Mediterraneoa lotzen baititu", eta EAEko hiru hiriburuak Zaragozarekin eta Bartzelonarekin lotzen ditu, eta Europa iparraldearekin.