Arabarrei geriatria eta psikogeriatria zerbitzuak eskuragarriagoak egiteko, Josefina Arregi klinika psikogeriatrikoak Kontsulta Medikoen Zentroa zabaldu du Gasteizko Sofia erregina etorbideko 23. zenbakian. Halako beste zentro bat du Iruñean, Cordovillan, 2020ko udazkenaz geroztik. Altsasuko klinikan bezala, bi zentroetan zerbitzua geriatrek, psikiatrek eta neurologoek osatutako mediku talde espezializatu batek eskaintzen du.
Zentro berriak hiru zerbitzu eskainiko ditu. Alde batetik, geriatriako eta psikogeriatriako kontsulta ditu. Bertan, Alzheimerra eta beste dementzia batzuk, jokabide alterazioak eta gaixotasunak (depresioa eta antsietatea, esaterako) dituzten pazienteen diagnostikoa, tratamendua eta jarraipena eginen dituzte. Neurospiologia kontsultak ere eginen dira, pertsonaren gaitasun kognitiboak ebaluatzeko, narriadurarik dagoen zehazteko, bai eta zer eragin duen eta zer ezaugarri dituen ere. Azkenik, Gasteizko Kontsulta Medikoen Zentroak errekuperazio eta mantentze fisikoko eta funtzionaleko zerbitzua ere izanen du, adineko pertsonen autonomia berreskuratzeko, dementziarekin edo gabe, beren kabuz moldatu ahal izan daitezen, eta beren etxeetan ahalik eta denbora gehien egon daitezen.
Kontsulta Medikoen Zerbitzuaren bidez, Josefina Arregui klinikak dementzia motaren bat duten 2.000 adineko baino gehiago artatu zituen 2022an. Aurten helburua da 3.000 pertsonara hurbiltzea. Izan ere, urte hasieran Osasunbidearekin kontsulta anbulatorioko zerbitzua hitzartu baitu.
Psikogeriatriako espezializazioa
Josefina Arregi klinika irabazi asmorik gabeko erakundea da, dementzietan eta psikogeriatrian espezializatua. Medikuntzaren arlo hori adinekoen osasun mentalaz arduratzen da, eta narriadura kognitiboa, dementzia, depresioa, antsietatea edo nahasmendu psikotikoak (haluzinazioak, eldarnioak) hartzen ditu bere baitan. Adinekoengan gaixotasun horiek autonomia galtzea eragin dezakete eta, beraz, funtsezkoa da hainbat espezialitate eta azpiespezialitate medikotatik (psikogeriatria, geriatria, neurologia eta psikiatria) diziplina anitzeko gaia lantzea, beste osasun diziplina batzuez aparte, hala nola psikologia (neuropsikologia), okupazio terapia, fisioterapia eta gizarte lana.
Klinika espezializatuta dago gaixotasun horien diagnostikoan eta tratamenduan, gaixotasun horien ondoriozko jokabide arazoei aurre egiten (egonezina, agresibitatea, zaintzei uko egitea), eta pazientearen autonomia mantentzen eta berreskuratzen, “hori baita zainketa onak egitea ahalbidetzen duen oinarria”, azaldu zuen klinikako zuzendari kudeatzaileak.
30 urteko laguntza zerbitzua
Josefina Arregi klinikak hainbat zerbitzu eta arreta unitate ditu: egonaldi ertaineko akutuen ospitalea (21 ohe kontzertatu), kanpoko kontsulta anbulatorioen zerbitzua, eguneko zentro psikogeriatrikoa (25 plaza kontzertatu), etxeko zerbitzuak (okupazio edota fisioterapia zerbitzua batetik, eta, bestetik, etxeko egokitzapenei eta laguntza produktuei buruzko etxeko aholkularitza-zerbitzua), irakaskuntza unitatea eta ikerketa jarduera zentralizatzen duen batzorde zientifikoa.
Azken horien bidez hainbat ospitaleekin (Nafarroa, Madril, Guadalajara, Katalunia, Levante, Vigo, Lanzarote eta abar) egindako akordioei geriatria, neurologia edo familiako eta komunitateko medikuntza espezialitateetakoak hartzen ditu klinikak, bai eta erizaintzako diplomatuak ere, BAME eta BAEE egoitzen txandaketa egiteko. Unitate horrek jardunaldi profesional teknikoak, ikastaroak eta tailerrak ere antolatzen ditu. Klinikak, gainera, hainbat hitzarmen eta akordio ditu hainbat unibertsitaterekin, eta haien bidez Klinikak Josefina Arregi Beka Klinikoak eskaintzen ditu, besteak beste, praktikak egiteko.
Esandakoak
Klinika kudeatzen duen fundazioko presidente Joseba Arregi Pabolletek mustutze ekitaldian erakundeen babesa eskertu zuen. Klinikaren sortzaile Felipe Lezearen nahia gogora ekarri zuen Arregik mustutze ekitaldian: “Alzheimerra edo bestelako dementzia duten adinekoei arreta emateko zerbitzua profesional talde bat izatea klinika batean”. Presidenteak administrazioarekin batera lanean jarraitzeko borondatea eta nahia ere azpimarratu zituen, Nafarroan egiten duten bezala. “Gasteizko Kontsulta Medikoetarako Zentro berria irekitzeak muga geografikoak eta administratiboak gainditzea ahalbidetzen digu, eta dementzia duten adinekoei eta haien familiei ematen zaien arreta hobetzen jarraituko dugu”. Bukatzeko, Arregik klinikaren bereizgarri diren gizarte eta giza laguntza azpimarratu zituen, eta Josefina Arregi Klinikaren Lagunen Elkarteak emandako babesa eskertu zuen.
Gorka Urtaran Agirre alkateak klinikari ongietorria eman zion, “adineko pertsonei arreta hobea ematen lagunduko duelako”. Horretarako, administrazio publikotik ez ezik, pribatutik eta hirugarren sektoretik ere arreta eman behar zaiela azpimarratu zuen. Gaztigatu zuenez, Arabako hiriburuan bizi diren bost pertsonatik bat 65 urtetik gorakoa denez, “horrelako zerbitzuak ezinbestekoak dira”.
Gotzone Sagardui Goikoetxea Eusko Jaurlaritzako osasun sailburua ere izan zen mustutze ekitaldian. Gasteizko Kontsulta Medikoen Zentro berria errealitate izan dadin lan egin duten pertsona guztiei eskerrak eman zizkien. Baita arlo guztietako profesional taldeari ere (osasuna, gizarte-lana, giza baliabideak, administrazioa eta zerbitzu osagarriak), adinekoen eta haien familien ongizaterako funtsezko zereginagatik. Eta, jakina, dementzia eta beste gaixotasun psikiatriko batzuk dituzten pazienteen bizi-kalitatea hobetzeagatik. “Zahartze aktiboa eta bizimodu osasungarriak sustatzen dituzten politikak eta estrategiak bultzatzen ari gara zahartzearekin lotutako gaixotasunen prebentzioa, detekzio goiztiarra eta tratamendu integrala sustatuz”, azaldu zuen sailburuak. Azpimarratu zuenez, Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila bat dator Josefina Arregi klinikaren estrategiarekin, eta horrek “topaguneak sortzen ditu etorkizunean aliantza estrategikoak egin ahal izateko. Hori guztia, Euskadiko arreta geriatrikoko zerbitzuen kalitatea hobetzeko eta arreta psikogeriatrikoko gure sarea indartzeko”, gaineratuz zuen.
Bestalde, klinikako zuzendari kudeatzaile Angel Gardachal Ausejok azaldu zuenez, “kontsulta Medikoen Zentro berri horrekin dementzia duten adineko pertsona gehiagori lagundu ahal izango diegu, haien familiei ere lagunduz, etxeetan sortzen diren egoera konplikatuak arinduz, gaixotasunaren beraren ondoriozkoak, eta, kasu askotan, osasun sistema publikoan arazoak sortzen dituztenak, maneiatzeko zailtasunak dituztelako”.
Era berean, aipatu zuen garrantzitsua dela horrelako pazienteen instituzionalizazioa saihestea edo atzeratzea, ospitaleratzea edo egoitza erakunde batean ospitaleratzea saihesteko edo, gutxienez, ahalik eta gehien atzeratzeko, beren etxeetan bizitza duina izan dezaten. “Kasu askotan, gure laguntzak balio handia ematen die pazienteari eta haren senideei, batez ere patologia horiei lotutako desoreken eta nahasmenduen pairatzaile direnei. Beraz, familiendako gizarte arreta pazientearenaren garrantzi maila berean dago”, esan zuen Gardachalek.
Bestetik, kudeatzaileak zuzentzen duen erakundearen zerbitzu publikoaren bokazioa azpimarratu zuen, bere jardueraren %90 baino gehiago zerbitzu publikora bideratzen baitu Nafarroako Osasun Zerbitzuaren (Osasunbidea) eta Gizarte Eskubideen Departamentuaren bitartez. “Bokazio hori kontuan hartuta, eta Gasteizko eta Arabako egungo baliabide eta osasun eta gizarte zerbitzuak, piramidea, biztanleria egitura eta beharrak, eta Nafarroako ia 30 urteko esperientzia aztertu ondoren, antzeko egitura duen populazioarekin, ziur gaude Arabako osasun sistemaren mapari lagun diezaiokegula, gure jarduerarekin paziente geriatrikoaren eta psikogeriatrikoaren abordatzea eta tratamendua osatuz”, esan zuen Gardachalek.
Bukatzeko, Klinikako gerenteak nabarmendu zuen garrantzitsua dela edozein dementzia motaren sintomak dituzten adinekoei arreta ematea, diziplina anitzeko profesionalen talde baten bidez, eta hainbat espezialitate eta azpiespezialitate medikotatik (psikogeriatria, geriatria, neurologia eta psikiatria) arreta ematea, beste osasun-diziplina batzuez gain: psikologia (neuropsikologia), terapia okupazionala, fisioterapia eta gizarte-lana.
