Aralarko santutegian gaur egun harrera, denda eta komunak egiteko lanak egiten ari dira kisusgileak. Aurretik Lakuntzetxe edo Deierri etxea goitik behera berritu zuten. Eta aurreikusitako lanen hirugarren fasea ostatua eta aterpea egokitzea izanen da. Lanek 2,5 milioi euroko aurrekontua dute. Nafarroako Parlamentuak erabaki zuen foru administrazioaren aurtengo aurrekontuan lan horietarako 100.000 euro bideratzea, Kultura Zuzendaritza Nagusiaren aurrekontuen baitan jaso zena. Hitzartutako diruaren erdia arkitektura proiektura bideratuko dira, 20.000na euro ingeniaritza proiektua eta kudeaketa gastuetarako izanen dira eta azken 10.000 euroak arkeologia azterketa egiteko.
Horregatik, Kultura eta Kirol kontseilari Rebeca Esnaola eta Kultura zuzendari nagusi Ignacio Apeztegia artzapezpikutzako ordezkariekin eta bertako kapilau Mikel Garziandia Goñirekin elkartu da gaur Aralarko santutegian. Bileraren helburua zen ostatua eta aterpea egokitzeko proiektua egiteko hitzarmena egiteko lanak hastea.
Ezaugarri horietako hitzarmen batek honako atalak ditu, besteak beste: dagozkion xedea eta helburua; zenbatekoa; laguntza jasotzen duen erakundearen obligazioak; ordaintzeko modua eta justifikazioa; beste dirulaguntza batzuekiko bateraezintasuna; arauhausteak hala nola zigorrak; edo indarraldia. Gainera, eta laguntza betearazteko obligazioak ezartzeko, derrigorrezkoa da aurretiaz proposamen eta aurrekontu memoria batekin kontatzea, diru-laguntza zertan inbertituko den jakiteko.
Mende erditik gorako eraikina
1966an, Nafarroako Foru Aldundiak, Aralarko San Miguel santutegiaren ostatu berria eraikitzea adostu zuen, ostatu, taberna eta aterpe irekiaren eremuekin. Proiektu hau Jose Luis Cia arkitektoari esleitu zitzaion, Julian Arteaga laguntzailea izanik. Lanak, 1968an hasi ziren martxan eta 1972an amaitu ziren.
Santutegia, San Migueleko Toki eta Bideen Europako Sarearen jarduketari dagokion nazioarteko proiektuaren baitan dago, zeinen helburua den sare hau Europako Kultura Ibilbide bezala aitortzea.
Kronologia laburra
1942 Sute batek santutegiaren ostatua suntsitu zuen.
1966 Nafarroako Foru Aldundiak santutegiko ostatu berria eraikitzea erabaki zuen, ostatu, taberna eta aterpe gune irekiekin. Jose Luis Cia arkitektoari eman diote proiektuaren ardura, Julian Arteagaren laguntzarekin.
1968 Ostatua egiteko lanak hasi ziren.
1972 Irailean bukatu zituzten ostatuko lanak.
2022 Elizbarrutiak zaharberritzearen ordainketa bukatu zuen.
